Gevolgen van het Deliveroo-arrest voor VA’s

Vervallen modelovereenkomst vrije vervanging

De Belastingdienst trekt de goedkeuring voor modelovereenkomsten gebaseerd op vrije vervanging per 1 januari 2024 in. De reden hiervoor is het oordeel van de Hoge Raad in het zogenaamde Deliveroo-arrest (ECLI:NL:HR:2023:443). Dit kan consequenties hebben voor jou als virtual assistant (VA). De gevolgen van het Deliveroo-arrest voor VA’s worden hier besproken.

Werken met een overeenkomst van opdracht

Als je het goed aan wilt pakken als VA, werk je met een overeenkomst van opdracht (OvO) wanneer je voor een opdrachtgever gaat werken. Deze OvO dient voor het vastleggen van onderlinge afspraken, maar ook om de kans op schijnzelfstandigheid te verkleinen. De belangrijkste gevolgen van het Deliveroo-arrest voor VA’s hebben betrekking op deze schijnzelfstandigheid.

Schijnzelfstandigheid

Als de Belastingdienst jou als schijnzelfstandige ziet, ben jij volgens de maatstaven van de fiscus in loondienst, terwijl jij denkt dat je als ondernemer werkt. Het feit dat je ingeschreven staat bij de KvK, en de intentie hebt om als zelfstandig opdrachtnemer te werken voor opdrachtgevers, betekent niet automatisch dat de Belastingdienst jou ook daadwerkelijk als ondernemer ziet. Als de Belastingdienst (achteraf) oordeelt dat jouw opdrachtgever eigenlijk jouw werkgever is, en jij dus feitelijk in loondienst bent, kan dit behoorlijke gevolgen hebben voor jullie. Denk hierbij onder andere aan naheffingsaanslagen en boetes. 

Kenmerken van loondienst

Loondienst heeft drie kenmerken:

• Werkgeversgezag

  Kan je opdrachtgever bepalen hoe, wanneer, waar, met wie, hoeveel uur of hoeveel dagen per week je aan de opdracht werkt?

• De verplichting tot het leveren van (persoonlijke) arbeid

  Kun je je vrij laten vervangen door iemand anders?

• Een beloning

Indien er aan alle kenmerken wordt voldaan is er in ieder geval sprake van loondienst. Als er aan één of meer kenmerken niet wordt voldaan, is er mogelijk geen sprake van loondienst. Echter, een van de gevolgen van het Deliveroo-arrest is, dat zelfs als aan een bepaald kenmerk niet wordt voldaan, er tóch sprake kan zijn van loondienst.

Modelovereenkomsten

Het is niet altijd eenvoudig om te bepalen of er sprake is van loondienst of niet. Daarom heeft de Belastingdienst modelovereenkomsten opgesteld. De OvO die jij als VA gebruikt is waarschijnlijk gebaseerd op een door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomst.

Er zijn verschillende modelovereenkomsten voor situaties waarbij één of meer kenmerken van loondienst ontbreken. De Belastingdienst stelt dat je zekerheid hebt dat er geen sprake is van loondienst, wanneer je een dergelijke modelovereenkomst gebruikt (en hier ook naar handelt).

Gevolgen van het Deliveroo-arrest voor modelovereenkomsten

In het Deliveroo-arrest oordeelde de hoogste rechter (de Hoge Raad) echter, dat er tóch sprake kan zijn van loondienst, zélfs als je niet aan alle kenmerken van loondienst voldoet omdat je niet verplicht bent tot het leveren van persoonlijke arbeid.

De bezorgers van Deliveroo waren namelijk een opdrachtovereenkomst overeengekomen, en konden zich in principe vrij laten vervangen. De Hoge Raad vond echter dat er toch sprake was van een arbeidsovereenkomst. In reactie hierop laat de Belastingdienst de modelovereenkomsten die zijn gebaseerd op vrije vervangen per 1 januari 2024 vervallen.

Het vervallen van de modelovereenkomsten gebaseerd op vrije vervanging is dus een van de gevolgen van het Deliveroo-arrest. Dit kan ook consequenties hebben voor VA’s.

Gevolgen van het Deliveroo-arrest voor VA’s

Als jij werkt met een OvO die is gebaseerd op vrije vervangen, kunnen de gevolgen van het Deliveroo-arrest dus ook voor jou van belang zijn. Het is belangrijk dat je nagaat of jouw OvO deels of uitsluitend is gebaseerd op een modelovereenkomst vrije vervanging. Als dat het geval is, moet je de arbeidsrelatie met je opdrachtgever mogelijk vóór 1 januari 2024 aanpassen. Anders kan het zijn dat de Belastingdienst de arbeidsrelatie met jouw opdrachtgever ziet als een loondienstverband. Dit kan vervelende gevolgen hebben voor jullie.